BU GLUTEN VAR YA, KÖR EDER KÖR!
Başlıktaki gibi ifadeleri sağda solda görüyorsunuz. X diyeti, Y’siz beslenme falan filan derken sözdebilim (pseudoscience) alıyor başını gidiyor. Peki gluten aslında nedir?
Gluten; ana olarak buğdayda ve buğdayın yanı sıra arpa, çavdar, yulaf gibi bazı tahıllarda bulunan bir protein karmasıdır. Bu bitkilerdeki esnekliği (viskoelastisite) sağlar. Adına prolamin denilen bir grup proteinin bir araya gelmesi ile oluşur ve neredeyse her bitkisel protein gibi düşük besin değerine sahiptir. [1]
Peki niye bazı insanlardan gluten görünce domateslerin peşinden koşan Şener Şen gibi koşuyorlar? Kendilerini bir kaç profile ayırabiliriz:
1- Çölyak (Celiac) hastaları: Çölyak, gluten alımı ile ortaya çıkan bir oto-immün hastalıktır (vücudun kendi bağışıklık sisteminin vücuda zarar vermesi). Çölyak hastalarının %95’inde aynı genetik yapı bulunmuştur ve hastalığın kökeninin genetik olduğu düşünülmektedir. [2] Çölyak hastaları gluten yedikleri zaman vücutlarında normalde hastalık ve benzeri durumlarda yabancı etmene karşı salgılanan antikorlar salgılanır ve bu özellikle sindirim sistemi başta olmak üzere bütün vücutta hasara neden olur.
2- Çölyak-ilişkisiz gluten hassasiyeti: Daha yeni yeni kabul edilen bir durum olup, bazı otoriteler hala kabul etmemiştir. Çölyaktan ayrımı zordur, glutene karşı hassasiyet gösterip; hiçbir oto-immün belirti vermeyen hastalara bu tanı koyulur. Çölyak hastaları ile aynı belirtileri verirler. Daha mekanizması aydınlatılamamıştır.
3- Buğday alerjisi: Bu arkadaşların durumu biraz daha farklı. İlk iki grup spesifik olarak glutenle sıkıntı yaşarken, bu kişiler buğdayın içindeki (glutenin de dahil olduğu) bazı proteinlere karşı klasik bir “alerji” reaksiyonu gösterirler. Diğerlerindeki gibi oto-immün bir durum değil, mekanizmasında alerji hücreleri vardır.
4- Hipster, new-age ve daha bir çok zımbırtı: Bu arkadaşlar kaynaksız-araştırmasız, bir arkadaşlarının Twitter’da paylaştığı 140 karakter üzerinden dünyadaki bütün kötülüğü glutene bağlamış kişilerdir. Glutensiz beslenmelerini gerektiren fiziksel hiçbir sıkıntıları yoktur, sadece biraz fazla boş vakitleri vardır. Bu boş vakitlerini ise ben-senden-daha-glutensiz-
Gluten hassasiyeti ciddi bir durumdur ve hayat kalitesini etkiler. Bu nedenle glutensiz ürünlerin üretiminin yaygınlaşması için çaba göstermeliyiz. Ancak bunu “yeni-tip-beslenme-akımı” haline getirip, ticarileştirince otomatik olarak glutensiz ürünlerin fiyatı artıyor ve bu hastaların hayatı daha da zorlaşıyor.
Gluten içeren besinler çok önerebileceğimiz besinler değildir, neticede genel olarak tahıl ürünlerinde bulunur. Çok glutenli beslenmeniz demek, otomatik olarak çok karbonhidratlı beslenmeniz demek olduğu için vücudunuz için iyi değildir. Ancak burada zararı veren şey gluten değildir, SİZİN DURMAK BİLMEYEN GIRTLAĞINIZDIR. EKMEKSİZ GÖMÜN ŞUNLARI DİYORUM SİZE.
Daha yazabilirdim ancak bir yerden sonra kimse okumuyor 
🙁 Buraya kadar geldiyseniz tebrikler! Şuraya da şöyle bir video bırakalım, “bak ne kadar da glutensiz besleniyorum ben” insanları ile alabildiğine dalga geçen sevdiğimiz bir abimizdir. Video dili maalesef İngilizce: https://www.youtube.com/
[1]: https://
Isabel Comino, María de Lourdes Moreno, Ana Real, Alfonso Rodríguez-Herrera, Francisco Barro, Carolina Sousa (2013) . “The Gluten-Free Diet: Testing Alternative Cereals Tolerated by Celiac Patients”
[2]: https://
van Heel DA, West J (2006). “Recent advances in coeliac disease”
Görseli aldığımız JP Sears videosu: https://www.youtube.com/
Ufuk Gökçek
Yazar: Ufuk Gökçek (tümünü gör)
- Koronaya Kobay Olmak Kolay mı? - 9 Eylül 2020
- Fransa Sağlık Bakanı Açıkladı. İşte O İlaçlar… - 15 Mart 2020
- Işık Ilık Süt İç. Ya da Dur İçme! Tamam Tamam İç Sen. - 21 Mayıs 2019
- Fitamin Yemeden Duramamak - 9 Ocak 2019
- BU GLUTEN VAR YA, KÖR EDER KÖR! - 25 Temmuz 2016
