Bisikletçilerin, koşucuların kullandığı yansıtıcı bandı başka ne amaçla kullanabilirsiniz?
NASA, Ay’a insan gönderdiği zaman Ay’a yansıtıcı paneller bırakmıştı. Böylece istendiği zaman Dünya’dan gönderilen lazer ışınları yansıyacak ve gereken araştırma yapılabilecekti. O zamanlar lazer teknolojisi pek gelişmemişti. Bir lazer ışını yaratıyordunuz ohooo bir sürü kuru gürültü. Gönderdiğiniz bir lazer ışınının içinde daha bir sürü alakası olmayan lazer ışını var. Bu alakası olmayan ışınların gönderdiğim ışın içinde işi ne? (“ışınların gönderdiğim ışın içinde işi ne”: üç kere takılmadan söylerseniz Beter Böcek gelecek). Araya sıkışmışlar. O yüzden yansıtıcı panellerin çok hassas olması gerekiyordu. Mesela, zamanında Hubble teleskobunun aynasındaki küçük bir sorun yüzünden odağın ne kadar bozulduğunu hatırlatalım (görsel).
Zaman içinde lazer teknolojisi gelişti. Şimdi bir dalga boyunda lazer ışını göndermek isterseniz, gürültü oranı çok az. LIGO’dan da gördük lazer ışınında atomun çekirdeğinden bile küçük bir değişim artık ölçülebiliyor. Artık lazer ışınından ne kaçan ne uçan kurtulabiliyor.
Bunlar varken elimizde, biri size geldi, “Uluslararası Uzay İstasyonu’nun yörüngesindeki titreşimini ölçmeni istiyorum”. “La yörü git” diyemediniz, yapmak zorundasınız. Sonuçta hayatınızı ipotek altına almış değil ama patron o. Yapmamak olmaz. Nasıl yapacaksınız? Maliyeti en az tutarak, Dünya’dan lazer göndererek titreşimi ölçmeye karar verdiniz. Ama bir sorun var, UUİ’nin her yeri yansıtıcı değil. Lazer ölçümleri çok isabetli olmasına rağmen en azından bir yansıtıcı lazım. Alelade metalden istenildiği kadar iyi yansımaz. Tamam, UUİ’nin her tarafını süper yansıtıcı malzeme ile kaplayalım? Olm deli misin? O hassas yansıtıcıların parası ne kadar? Saraya yeni oda koyarız o parayla.
Hemen aklınıza geldi: Bisikletçiler bisiklet sürerken oralarına buralarına yansıtıcı bir bant takarlar ki (yani takmaları lazım, kahramanlık yapmayın) uzaktan gören arabanın ışığı yansısın, görülmesi daha kolay olsun, kaza olmasın. En azından teoride böyle. Lazerin isabetinde bir sorun olmadığından, Uzay İstasyonunu’nu bu 2.5 dolarlık bantlarla kaplamaya karar verdiniz. Ve bam! Çalışıyor… Artık (ölçümün amacına göre; çok daha hassas ölçüm yapılması gerekmiyorsa) süper hassas ayna yapmaktan ziyade bisikletçilerin kullandığı bandı direk UUİ’ye yabıştırdınız. Astronotlara verdiniz bantları, “yabıştır oğlum, yabıştır kızım, güneş panellerine, buraya da koy, heeh, süper oldu.”
Hatta ileri gittiniz, Ay’da yapacağımız araştırmalar için niye kullanmıyoruz bunu dediniz. Olur mu olur?
Tüm Ay’ı bu yansıtıcı bantlarla kapladığımızı düşündüm de (bir de pembe-leopar desenli bant olsun, sırf zevkine) bir tutam gülümsedim şimdi. Göğe baktığımızda eğlenceli bir görüntü olurdu şimdi doğruya doğru.
Yazar: Bilgecan Dede.
Kaynak: NASA JPL.
Bilgecan Dede
Yazar: Bilgecan Dede (tümünü gör)
- Fourier Serisi yazısına ek: - 23 Aralık 2018
- Yapay zekâ yüzünden kaybolacak ve eklenecek iş sayıları, bir tabloda - 4 Nisan 2018
- 130 yıl sonra gelen adalet: Telefonun mucidi resmî olarak Antonio Meucci! - 18 Şubat 2018
- Denklem Yazmak - 6 Ocak 2018
- Temel Harmonikler ve Lissajous Eğrileri - 17 Aralık 2017
