Kuantum oyunu: Quantum Moves

Kuantum oyunu: Quantum Moves. Beleş!!!

Etrafta çok fazla bilim konulu oyunlar hali hazırda var. Topları yerçekiminin yönünü değiştirerek bir kabın içine sokmaya çalışmak, eldeki bir cisimden gölgesini bulmaya çalışmak, zombi öldürmek… Kimisi gerçekten eğlenceli, bazısı bir oynandıktan sonra bir daha bakılmayan cinsten.

Bu oyunun konusu kuantum fiziği. Bir optik tuzağımız var, potansiyel eğrisini oluşturuyor. İçinde aha böyle değirmi bir atom var (bunu yazdiktan sonra iki elimin işaret ve başparmaklarını bir araya getirdim ve yuvarlak yaptım, anlatımımı görselle desteklemek için), ama kuantum fiziği gereği nerede olduğunu bilmiyoruz. Dalga fonksiyonunundan, olasılığını bilebiliyoruz (mor eğri). Amaç, bu atomu mor dikdörtgen ile belirtilmiş yere taşımak. Ama, yine kuantum fiziği gereği atomu bir top gibi ha diye o istenen yere taşıyamıyoruz. Potansiyeli eğrisini taşıyarak, atomun bulunma olasılığını taşımaya çalışıyoruz, ne kadar fazla olasılık taşırsak o kadar puan alıyoruz.

Soğuk atom fiziğinde deneylerde yapılan şey aşağı yukarı bu. İki tane lazeri birbirine tutuyorsunuz ve bir optik tuzak kuruyorsunuz. Bu optik tuzağı bir gazın etrafında kuruyorsunuz. Bu lazer ışınlarının şiddeti yumurta kabı gibi bir hal alıyor ve bu yumurta kabının her çukurunda atomlar hapsoluyor. Çeşitli deneysel yöntemlerle (buharlaştırarak soğutma, manyetik optik tuzak vs.) gazı inanılmaz soğuk derecelere, mesela mikro Kelvin, piko Kelvin derecelerine soğutuyorsunuz. Bu dereceler, mutlak sıfır derecesine çok yakın. Böylece, elinizde sopsoğuk bir gaz oluyor. Gazı soğutunca ne yapsın garibim, kuantum özelliklerini çıkartıyor.

Heh, şimdi bu yumurta kabının içindeki atomu bir yerden bir yere taşıyacaksınız. Nasıl olacak o iş? Direk atomu taşıyamazsınız, artık sadece bir parçacık değil bu meret. Yumurta kabını taşıyacaksınız. Lazerle oynuyorsunuz ve atomu taşıyorsunuz. Ama o da ne, hızlı taşıyınca atomların olasılığı bir anda etrafa yayıldı ve taşıyamadınız, çünkü hızlı taşıyarak çok fazla enerji verdiniz sisteme. Yavaş yapacaksınız (bu yavaş yapmaya adyabatik süreç diyoruz biz). Heh, oyun da burada başlıyor. Kolay gelsin ve sabırlar diliyoruz. Oyun bedava!

Oyunu Aarhus Üniversitesi’nden Jacob Sherson ve ekibi yapmış.

Halen zombi öldürmenin bilimsel oyun olup olmadığını düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Uyuzluk olsun diye yazdım onu. Bıktım yahu zombilerden! Yeni oyun yapılıyor konusu hemen “zombi öldürmek”. Yau, yeter arkadaşım! Konu mu bulamıyorsunuz?

Oyun burada: https://www.scienceathome.org/games/quantum-moves/game
Windows ve Mac versiyonu var.
Yazar: Bilgecan Dede.

The following two tabs change content below.

• Bilgi
• Son Yazıları

Bilgecan Dede

Hukuğa kafası basmadığından meslek okuluna gitti bu. Ondan sonra gâvur bir ustanın yanına çırak verdiler eli iş tutsun diye, çok şükür ustalığını kazanmış ondan, şimdi de usta olmuş çalışıyor. Eli yüzü düzgün biriyle de evermişler. Ben diyorum, “Bak ileride torun combalak olacak, gel bir şirkette işe başla.” Ama dinlemiyor ki, asi biraz bu.

Yazar: Bilgecan Dede (tümünü gör)

• Fourier Serisi yazısına ek: - 23 Aralık 2018
• Yapay zekâ yüzünden kaybolacak ve eklenecek iş sayıları, bir tabloda - 4 Nisan 2018
• 130 yıl sonra gelen adalet: Telefonun mucidi resmî olarak Antonio Meucci! - 18 Şubat 2018
• Denklem Yazmak - 6 Ocak 2018
• Temel Harmonikler ve Lissajous Eğrileri - 17 Aralık 2017